LEFKOŞA – Doğu Akdeniz İsrail-İran hattında yaşanan gerilim nedeniyle haraketli saatler yaşarken Kıbrıs’ta Kıbrıs sorunu ile ilgili yeni bir siyasi polemik gündemde. Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis 3 Ağustos Cumartesi günü Kuzey Kıbrıs Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ve Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres ile 13 Ağustos’ta New York’ta görüşmek için davet aldığını açıkladı.
Tatar, Hristodulidis’i yalanlayarak Türk tarafına bu yönde resmi bir davetin gelmediğini açıkladı. Tatar ayrıca egemen eşitlik ilkesinin tanınmasından evvel müzakere masasına geri dönülmeyeceği mesajını tekrarlardı. BM, konu ile ilgili olarak pazar akşamı Kıbrıs Türk medyasına açıklamada bulundu. BM yeni mesajıyla Türk tarafının açıklamasını teyit etmiş oldu. Bu arada Rum tarafı da pazartesi Rum medyası aracılığıyla son gelişmeleri kendi perspektifinden değerlendirdi. Tüm bu gelişmeleri kaygıyla takip eden siyasetçiler ve uzmanlar, Kıbrıs’taki iki liderliği Kıbrıs meselesindeki tavırları nedeniyle eleştiriyor.
BM AÇIKLADI: LİDERLERE DAVET YAPILMADI
Pazar akşamı Kıbrıs’ın kuzeyinde yayın yapan KanalT isimli televizyon kanalına konuşan konuşan BM Genel Sekreteri Sözcü Yardımcısı Farhan Aziz Haq, pazar günü saat 19.00 itibarıyla liderlere herhangi bir davet yapılmadığını açıkladı. BM’nin ABD’nin New York kentindeki merkezinden KanalT’ye konuşan Haq, dün yerel saat ile 19.00 itibarıyla herhangi bir davetin yapılmadığı bilgisini kamuoyu ile paylaştı.
RUM TARAFI: DAVET DEĞİL, NABIZ YOKLAMASI
Cyprus Mail isimli gazetede pazartesi sabahı yer alan ilgili habere göre, Kıbrıs Cumhuriyeti Hükümet Sözcüsü Konstantinos Letymbiotis, Nikos Hristodulidis’in 13 Ağustos’ta Ersin Tatar ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile yapılacak üçlü bir toplantıya ‘davet edilmediğini’ ancak böyle bir toplantı için ‘nabız yoklaması’ yapıldığını açıkladı.
Cumhurbaşkanı Hristodulidis’in son zamanlarda Guterres ile ‘sık sık iletişim halinde olduğunu’ belirten Sözcü, geçen hafta ikilinin Olimpiyat Oyunları açılış töreni için Paris’te bulunduğu sırada bir araya geldiklerini ve potansiyel bir toplantı için nabız yoklamasının yapıldığını belirtti. “Bir nabız yoklaması yapıldı ve masada üç gün olan bir aşamaya geldik. 13 Ağustos’u bize en uygun gün gibi göründüğü için seçtik” diyen Sözcü Letymbiotis, “Resmi davetiyeler gönderildiğinde açıklama yapacağız” ifadelerini kullandı.
TATAR: HRİSTODULİDİS DİPLOMATİK HATA YAPTI
Tatar, Hristodulidis’in ‘üçlü görüşme’ çağrısını, algı yaratma ve kişisel kaygılarla manipülasyon çabası olarak nitelendirdi. Tatar, Hristodulidis’in BM Genel Sekreteri Guterres’i de bu çabaya alet ettiğini belirterek diplomatik bir hata yaptığını söyledi.
Türk Ajansı Kıbrıs’ta (TAK) yer alan ilgili habere göre Ersin Tatar, Nikos Hristodulidis’in Birleşmiş Milletler Kişisel Temsilcisi’nin raporu sonrası çaresizliğe düştüğünü ve Kıbrıs Türk halkına hakaret ettiğini ileri sürdü. Federasyon zemininde müzakere süreçlerinin tamamen tükendiğini ve bir daha geri gelmeyeceğini belirten Ersin Tatar, Rum halkına da Hristodulidis’in söylemlerine kanmamaları çağrısında bulundu.
Tatar, Kıbrıs Türk halkının egemen eşitliğinin ve eşit uluslararası statüsünün teyit edilmediği hiçbir sürece rıza göstermeyeceklerini ifade etti. Rum tarafının gasp ettiği statüyü sürdürmesine izin vermeyeceklerini belirten Tatar, Kıbrıs’ta adil ve kalıcı bir çözümün ancak iki devletlilikle mümkün olduğunu vurguladı. Anavatan Türkiye’nin desteğinin de altını çizen Tatar, Kıbrıs Türk halkının güvenliğinin ve refahının emin ellerde olduğunu söyledi.
İKİ LİDERE DE ELEŞTİRİ: ‘HATALI VE ANLAMSIZ’
Üçlü toplantı ile ilgili spekülasyonlar gündemde yankı bulurken Kıbrıs’ın her iki yakasında muhalefet partileri iki lideri sergiledikleri tavır nedeniyle eleştirdi.
Rum tarafında başta en büyük parti konumundaki Demokratik Seferberlik (DİSİ) olmak üzere, ana muhalefet partisi Emekçi Halkın İlerici Partisi (AKEL) ve diğer muhalif oluşumlar Hristodulidis’in son çıkışını ‘hatalı’ ve ‘anlamsız’ olarak nitelendirdi. Partilerden konu ile ilgili resmi açıklamaların önümüzdeki saatlerde yapılması bekleniyor.
Pazartesi sabahı son gelişmeler hakkında bilgi veren DİSİ ve AKEL çevreleri, Cumhurbaşkanı’nın son çıkışını hatalı olarak nitelendirerek bu gibi girişimlerin Kıbrıs sorununu daha da karmaşık hale soktuğu görüşünde birleşti.
‘BU TAVIR, ÇÖZÜM MASASINDAN UZAKLAŞTIRIYOR’
Yeşil Hat’tın kuzeyindeyse ana muhalefet lideri ve Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Genel Başkanı Tufan Erhürman, Kıbrıs Türk tarafı lideri Ersin Tatar’ın olası üçlü zirveye katılmama açıklamasını sert bir şekilde eleştirdi. Kıbrıs Türk basınındaki bilgilere göre, Erhürman, Kıbrıslı Türklerin BM Genel Sekreteri Guterres’e iletmesi gereken önemli konular ve Kıbrıs Rum lideri Hristodulidis’e yöneltilmesi gereken sorular olduğunu vurguladı.
Tatar’ın bu tavrının Kıbrıs Türk tarafını çözüm masasından uzaklaştırdığını ve Hristodulidis’i haksız bir şekilde ‘çözüm arayan taraf’ gibi gösterdiğini savundu, Hristodulidis’in daveti Tatar’a resmi olarak iletmeden kamuoyuna duyurmasını samimiyetsizlik olarak nitelendirdi.
Yeni Düzen gazetesinde yer alan ilgili habere göre, CTP Genel Sekreteri Asım Akansoy da Hristodulidis’in BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in davetiyle New York’ta üçlü görüşme önerisine Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın olumsuz yaklaşımını eleştirdi.
Akansoy, Tatar’ın ‘ortak zemin yok’ gerekçesiyle görüşmeyi reddetmesini ‘açıklanamaz’ ve ‘skandal’ olarak nitelendirdi. Kıbrıs sorununun sadece iki tarafı değil, garantör ülkeleri de ilgilendirdiğini vurgulayan Akansoy, müzakere masasına oturmanın şart olduğunu savundu. Ayrıca Tatar’ın politikalarının adil ve kalıcı bir çözümü imkansız kıldığını kaydederek çözümsüzlüğün gerilimi artıracağı uyarısında bulundu.
ESKİ DIŞİŞLERİ BAKANI: DAVET İHTİMALİ DÜŞÜK
Kuzey Kıbrıs’ın eski dışişleri bakanı Kudret Özersay, Kıbrıs Rum liderinin BM Genel Sekreteri’nden 13 Ağustos’ta üçlü görüşme daveti aldığını açıklamasına karşın, Cumhurbaşkanı Tatar’ın böyle bir davetin olmadığını belirtmesi üzerine endişelerini dile getirdi. Özersay, Rum liderin ya yalan söylediğini ya da BM’nin sadece Rum tarafına davet yaparak diplomatik bir skandala imza attığını belirtti.
Özersay, BM Genel Sekreteri’nin eylül ayında yapılacak BM Genel Kurulu toplantılarında iki liderle de görüşmesinin beklendiğini ve bu görüşmelerde, kendisine sunulan rapordan sonra ortak zemin konusunda liderlerin görüşlerini sorabileceğini ifade etti. Ancak Özersay, Kıbrıs Türk tarafının müzakerelerin federal zeminde devam ettiği algısı yaratacak bir üçlü görüşmeyi kabul etmeyeceğini ve bu nedenle BM Genel Sekreteri’nin böyle bir davet yapmış olma ihtimalinin düşük olduğunu kaydetti.
